Taushet er gull

Leverandør: Bettmann/Corbis/Scanpix | CC (by nc sa)

Stor interesse for å sjå den første lydfilmen, «The Jazz Singer».

Da Jack Warner, sjefen for filmselskapet Warner Brothers, ombestemde seg, var det allereie for seint. Bygginga var i gang. Eit lydstudio til 10 000 dollar blei reist. Det var eit risikoprosjekt, og forventningane var låge. Men skeptikarane tok feil. Den aller første lydfilmen, «The Jazz Singer», blei ein overveldande suksess. Stumfilmtida var over.

Fram til 1927 blei alle filmar viste utan annan lyd enn levande musikk som blei spelt under framsyninga. Det hadde faktisk sine fordelar. Eit lite land som Danmark kunne bli ein av verdas leiande filmeksportørar fordi språkbarrieren ikkje fanst. Utstyret var etter kvart relativt kompakt, og ein kunne filme kor som helst utan å bekymre seg for støy frå omgivnadene. Mange av filmane blei også meir kunstnariske fordi filmskaparane måtte klare å formidle handlinga visuelt utan hjelp av dialog.

Fotograf: Curt Teich Postcard Archives | Leverandør: Heritage/Scanpix | CC (by nc sa)

Eit av filmstudioa i Hollywood i 1922. Kulissane er til filmen «Robin Hood».

Under første verdskrigen stansa mykje av den europeiske filmproduksjonen opp, og USA tok over marknaden. Hollywood etablerte seg som den store filmbyen. Dei første stjernene blei skapte. Charlie Chaplin signerte i 1916 ein kontrakt med eit filmselskap på over ein halv million dollar. Det var berre to år etter at han opptredde som den berømte landstrykaren for første gong. Tre år seinare grunnla han filmselskapet United Artists saman med andre stjerner som D.W. Griffith, Mary Pickford og Douglas Fairbanks.

Ein annen meisterleg filmskapar frå stumfilmtida var Buster Keaton, kjend for dramatiske stunts som han utførte med stor fare for sitt eige liv.